Home » Lâm nghiệp cộng đồng

Lâm nghiệp cộng đồng

KÊU GỌI HỖ TRỢ QUẢN LÝ RỪNG CỘNG ĐỒNG BON BU NOR
Cộng đồng Bon Bu Nor được giao rừng và thực hiện quản lý rừng cộng đồng từ năm 2000, sau khi quy hoạch lại đất lâm nghiệp, cộng đồng còn lại là 264 ha rừng tự nhiên. Cộng đồng đã thực hiện quản lý rừng trên 20 năm qua, mang lại lợi ích sinh thái môi trường và đời sống của cộng đồng. Do vậy vừa được chính quyền giao thêm 816 ha rừng tự nhiên vào tháng 12 năm 2021.

Nay cộng đồng cần sự hỗ trợ để tiếp tục phát triển quản lý rừng cộng đồng

Thông tin cung cấp ở đây nhằm kêu gọi các cá nhân, tổ chức tự nguyện, các dự án, chương trình chính phủ và phi chính phủ trong và ngoài nước hỗ trợ phát triển quản lý rừng cộng đồng ở Bon Bu Nor.

Địa điểm: Bon Bu Nor, thuộc xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông, Việt Nam.

Thông tin về Bon Bu Nor: Bon thuộc xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông. Đây là bon sinh sống lâu đời của người dân tộc thiểu số M’Nông, gồm 168 hộ M’Nông, trong đó có 89 hộ nghèo (chiếm 53%).

Thông tin về quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor:

  • Quản lý rừng cộng đồng được thực hiện từ năm 2000 đến nay.
  • Ban quản lý rừng cộng đồng: Gồm 5 người, 01 trưởng ban, 01 phó ban, 1 kế toán thư ký, 2 thành viên. Ban được cộng đồng bầu và UBND xã ra quyết định theo nhiệm kỳ 5 năm.
  • Tham gia của cộng đồng: 39 hộ đại diện trực tiếp tham gia
  • Rừng đã giao cho cộng đồng: Năm 2000 đã giao rừng tự nhiên cho cộng đồng, sau quy hoạch lại đất đai, diện tích này hiện còn là 264 ha, đến gần đây vào tháng 12 năm 2021 chính quyền đã giao tiếp cho cộng đồng 816 ha rừng tự nhiên. Như vậy đến nay, tổng diện tích rừng tự nhiên đã giao để cộng đồng quản lý là 1080 ha. Rừng được giao quyền sử dụng đất và rừng lâu dài (Số đỏ)
  • Hiện trạng rừng chủ yếu là rừng suy thoái sau khai thác chọn quá mức của công ty lâm nghiệp trước đây, một ít diện rừng bị tác động nhẹ, ít suy thoái. Rừng nghèo về gỗ, tuy nhiên nếu được bảo vệ và phục hồi thì sẽ giữ và phát huy được chức năng sinh thái môi trường và kính tế như bảo vệ đầu nguồn nước, tích lũy carbon, bảo tồn đa dạng sinh học, cung cấp một lượng lâm sản ngoài gỗ đáng kể cho đời sống cộng đồng như măng, tre, mây, rau rừng, dược liệu, mật ong, củi, thú rừng nhỏ.
  • Diện tích rừng được nhận chi trả dịch vụ môi trường rừng đầu nguồn (PFES) là 1080 ha trên lưu vực sông Đồng Nai.
  • Các hoạt động quản lý rừng cộng đồng: Hiện tại chủ yếu là bảo vệ các khu rừng tự nhiên đang quản lý


Ảnh vệ tinh Google Earth vị trí rừng cộng đồng Bon Bu Nor.
Tọa độ UTM: 48P – 763229 m E, 1344431 m N

Quyết định giao đất giao rừng 816 ha của UBND huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông vào tháng 12 năm 2021 cho cộng đồng bon Bu Nor

Kêu gọi hỗ trợ phát triển quản lý rừng cộng đồng ở đây theo các nhu cầu sau:

  • Nâng cao năng lực quản lý cho Ban quản lý rừng cộng đồng, như: Tổ chức, sắp xếp nhân lực cho các hoạt động; lập kế hoạch quản lý rừng, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá; quản lý tài chính; tổ chức thực hiện và giám sát, đánh giá các kỹ thuật lâm sinh phục hồi rừng, bảo tồn rừng.
  • Thực hiện phục hồi rừng: Tập trung hỗ trợ xúc tiến tái sinh tự nhiên, làm giàu rừng suy thoái để nâng cao chức năng bảo vệ đầu nguồn, gia tăng tích lũy carbon rừng, cải thiện đa dạng sinh học và nâng cao khả năng cung cấp lâm sản cho cộng đồng. Quy mô diện tích khoảng 600 ha.
  • Thực hiện dịch vụ môi trường tích lũy carbon rừng (C-PFES) và được chi trả: Ngoài thực hiện dịch vụ môi trường rừng đầu nguồn hiện có, kêu gọi các cá nhân, tổ chức tự nguyện, các dự án, chương trình của chính phủ, phi chính phủ hỗ trợ cộng đồng thực hiện và được chi trả dịch vụ môi trường hấp thụ CO2 rừng. Trên quy mô diện tích 1080 ha rừng tự nhiên.
  • Xây dựng và thực hiện quy ước sử dụng lâm sản bền vững trong cộng đồng. Chủ yếu là sử dụng lâm sản ngoài gỗ như rau rừng, măng, tre, mây, nấm, mật ong, dược liệu, thú rừng nhỏ; một phần gỗ làm chuồng trại và củi.
  • Xây dựng hạ tầng phục vụ quản lý rừng như làm đường, kéo điện, làm giếng khoan lấy nước sinh hoạt ở các trạm bảo vệ rừng.

 

Liên lạc:
Ban quản lý rừng cộng đồng Bon Bu Nor:
Ô. Điểu Hạp, trưởng ban
Địa chỉ: Bon Bu Nor, Xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông, Việt Nam
Điện thoại: +84 333404368Cố vấn:
GS.TS. Bảo Huy
Điện thoại: + 84 983084145
Email: baohuy.frem@gmail.com
Website: https://baohuy-frem.org/

Một số hình ảnh quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor

 

 

 

 

 

 

Hiện trạng rừng được giao cho cộng đồng năm 2021


Rừng cộng đồng ngoài gỗ còn cung cấp lâm sản ngoài gỗ cho cộng đồng


Một nhóm bảo vệ rừng cộng đồng.             Bảng hiệu bảo vệ rừng cộng đồng
Một số mặc áo quần như kiểm lâm,
đây là áo quần cộng đồng dùng tiền
của mình đặt may để mặt đi bảo vệ rừng
và được sự đồng ý của kiểm lâm.

Một kiểu nhà trệt truyền thống của dân tộc thiểu số M’Nông                 Cộng đồng M’Nông quản lý rừng ở Bon Bu Nor.
vùng Đăk Nông do cộng đồng xây dựng để làm trạm bảo vệ rừng

***************************************************************************************************

Lời kêu gọi của Cố vấn cộng đồng để hỗ trợ cho Quản lý rừng cộng đồng Bu Nor 

Xin vui lòng cho phép tôi giới thiệu ngắn gọn về bản thân. Tôi tên Bảo Huy, Giáo sư, Tiến sĩ  trong lĩnh vực Lâm nghiệp, Tư vấn độc lập và tôi hiện là Cố vấn cho cộng đồng Bu Nor.

Tôi đã làm việc với các cơ quan chính phủ các cấp, các tổ chức phi chính phủ và tất nhiên với các cộng đồng dân tộc thiểu số để thúc đẩy sự phát triển của quản lý rừng cộng đồng (CFM) ở Việt Nam trong hơn 20 năm và đã có những đóng góp nhất định, vì vậy RECOFTC đã vinh danh tôi với danh hiệu: “Thành viên danh dự của Trung tâm Con người & Rừng (RECOFTC)”.

Bây giờ tôi xin mô tả ngắn gọn sự cần thiết để hỗ trợ quản lý rừng cộng đồng ở bon Bu Nor.

Bu Nor là một bon của người M’Nông bản địa thuộc xã Quảng Tâm, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông, thuộc Tây Nguyên, Việt Nam. Là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc M’Nông, gồm 168 hộ. Rừng tự nhiên gắn liền với mảnh đất của tổ tiên, với sinh kế của người dân, nhất là người nghèo. Họ luôn cần sở hữu những khu rừng này vì lợi ích của cộng đồng hiện tại và con cháu mai sau; vì họ đang phải đối mặt với việc mất rừng tự nhiên xung quanh nơi họ sinh sống.

Từ năm 2000, tôi đã bắt đầu tư vấn cho chính quyền địa phương và trung ương phát triển các hoạt động lâm nghiệp cộng đồng nhằm thu hút người dân tham gia vào việc quản lý và bảo vệ rừng hiệu quả và họ được hưởng lợi từ rừng. Từ đó đến nay, bon Bu Nor được giao một phần rừng tự nhiên, đây có thể coi là mô hình quản lý rừng dựa vào cộng đồng đầu tiên ở Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi giao rừng, do chưa có chính sách hưởng lợi cụ thể nên cộng đồng rất khó quản lý và bảo vệ rừng. Tuy nhiên, họ đã thể hiện được khả năng quản lý và bảo vệ rừng tốt, so với những khu rừng tự nhiên xung quanh do các công ty lâm nghiệp quản lý đã biến mất, suy thoái. Quản lý rừng cộng đồng ở đây đã được chứng minh là hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ rừng đầu nguồn, hấp thụ các-bon, bảo tồn đa dạng sinh học và đóng góp vào sinh kế của các cộng đồng chủ yếu từ lâm sản ngoài gỗ. Vì vậy, đến cuối năm 2021, chính quyền tỉnh Đắk Nông tiếp tục mở rộng giao rừng tự nhiên cho cộng đồng Bù Nor, với tổng diện tích hiện do cộng đồng quản lý là 1080 ha. Theo Luật Đất đai và Luật Lâm nghiệp Việt Nam, rừng tự nhiên được giao cho cộng đồng dân cư thôn bản được xác nhận quyền quản lý, sử dụng lâu dài.

Mặc dù cộng đồng Bu Nor có kinh nghiệm quản lý, bảo vệ rừng vì vậy cộng đồng này được giao rừng tự nhiên nhiều hơn; Tuy nhiên, rừng tự nhiên giao cho cộng đồng hầu hết đã bị suy thoái do hoạt động khai thác gỗ quá mạnh của các công ty lâm nghiệp cũ, không còn khả năng cung cấp gỗ thương phẩm, tuy nhiên nếu được bảo vệ và phục hồi thì chúng sẽ giữ và phát huy được các chức năng sinh thái như bảo vệ nguồn nước, hấp thụ các-bon, bảo tồn đa dạng sinh học và cung cấp lâm sản ngoài gỗ (LSNG) cho người dân địa phương; Ngoài ra, rừng nằm gần đường giao thông, khu dân cư nên đây là điểm nóng về tình trạng lấn chiếm rừng lấy đất trồng cây công nghiệp như hồ tiêu, cà phê.

Vì vậy, thách thức cấp bách là làm thế nào để bảo vệ và khôi phục rừng tự nhiên mới được giao trong khi Bu Nor vẫn là một cộng đồng nghèo, với 53% hộ nghèo và thiếu nguồn lực để giải quyết những vấn đề này. Vì vậy, Bu Nor cần được hỗ trợ tài chính.

Nếu được hỗ trợ thêm kinh phí, cộng đồng sẽ tập trung vào 1) Phục hồi rừng suy thoái để tăng nguồn cung lâm sản, trước mắt tập trung nâng cao thu nhập cho cộng đồng từ LSNG; đồng thời tăng chức năng sinh thái của rừng; 2) Hỗ trợ kinh phí cho công tác bảo vệ rừng như xây dựng các trạm bảo vệ rừng, đường giao thông, điện, nước cho các trạm này để cộng đồng bảo vệ khu rừng mới được giao; 3) và sẽ là động lực to lớn nếu họ có thể thực hiện dự án chi trả các-bon tự nguyện cho dịch vụ môi trường rừng (C-PFES) để có thêm thu nhập từ rừng nhằm cải thiện đời sống và tăng khả năng hấp thụ các-bon của rừng.

Nếu Bu Nor được cấp vốn cho những nhu cầu trên, tôi tin rằng Bu Nor sẽ xây dựng một mô hình CFM điển hình. Đây là cơ sở để mở rộng CFM.

Tôi rất mong trường hợp quản lý rừng cộng đồng Bu Nơr sẽ được quan tâm và hỗ trợ theo những cách thức phù hợp.

Trân trọng
Cố vấn cộng đồng
Bảo Huy


Thành viên tham gia Quản lý rừng cộng đồng Bu Nor và Cố vấn Bảo Huy

*****************************************************************************************

Các tài liệu, đánh giá về Quản lý rừng cộng đồng Bon Bu Nor
Quy ước quản lý sử dụng các nguồn tài chính trong quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor.
Quy ước quản lý bảo vệ và phát triển rừng cộng đồng bon Bu Nor.
Kế hoạch quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor giai đoạn 2022 – 2027.
Quá trình quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor.
Phân tích SWOT về quản lý rừng cộng đồng bon Bu Nor.